„Deklaracja Łańcucka” - powstanie Via Carpatia

08-11-2016

  Od lipca br. możemy poruszać się na kierunku wschód-zachód po autostradzie A-4. W perspektywie będzie możliwa także komunikacja międzynarodowa Via Carpatia czyli autostradą na kierunku północ-południe, łączącą Litwę, Polskę, Słowację i Węgry. W realizacji przedsięwzięcia pomoże przyłączenie się kolejnych sygnatariuszy porozumienia.

  W poniedziałek 7 listopada 2016 r. w Sali Balowej Muzeum-Zamku w Łańcucie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego zorganizował konferencję zatytułowaną „10 lat Deklaracji Łańcuckiej - Via Carpatia dziś, wyzwania na przyszłość”. Do Łańcuta przyjechali: Beata Szydło Prezes Rady Ministrów, Andrzej Adamczyk Minister Infrastruktury i Budownictwa, inni członkowie rządu i administracji rządowej, parlamentarzyści, samorządowcy oraz zaproszeni goście reprezentujący kraje wspierające projekt.

  Będąc wśród uczestników konferencji myślałem nie bez satysfakcji, że w Łańcucie znów decyduje się o sprawach ważnych dla Polski, ważnych dla Europy.  Tak jak to było sto czy dwieście lat temu. Tak  jak podpowiada tradycja tego miejsca.

  Warto przypomnieć, że historia starań o Via Carpatia ma już 10 lat. Przygotowanie i realizacja nie jest przedsięwzięciem łatwym, ponieważ wymaga zaangażowania wielu krajów. Z inicjatywą utworzenia szlaku drogowego łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry na wschodniej granicy Unii Europejskiej wystąpiła Polska. W tej sprawie 27 października 2006 r. w Łańcucie odbyła się międzynarodowa konferencja „Jedna droga - cztery kraje” z udziałem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, ministrów transportu Polski, Słowacji, Litwy i Węgier, a także przedstawicieli wysokiego szczebla rządowego i samorządowego wymienionych krajów. Podczas spotkania podpisana została przez cztery kraje „Deklaracja Łańcucka” w sprawie rozszerzenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej poprzez utworzenie najkrótszego szlaku drogowego na osi północ-południe, łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry. Sygnatariusze porozumienia zobowiązali się do podjęcia wszelkich działań w celu utworzenia szlaku drogowego Kowno - Białystok – Lublin – Rzeszów – Preszów – Koszyce – Miszkolc – Debreczyn.

  W 2010 r. do inicjatywy tej przyłączyły się trzy nowe kraje: Rumunia, Bułgaria i Grecja. Rok później marszałkowie województw: lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego i świętokrzyskiego podpisali w tej sprawie wspólne stanowisko, a w 2015 r. starania o Via Carpatia rozpoczęły wspólnie z województwem podkarpackim regiony ze Słowacji i Węgier.

  U podstaw tych oraz innych działań leżała świadomość, że Via Carpatia jest nie tylko najkrótszym szlakiem transportowym na osi północ-południe, ale przede wszystkim jest szansą dla wschodnich regionów UE na dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy.

  Sama świadomość i wola nie wystarczy. Jeszcze potrzebne są pieniądze. Do tej pory w Unii Europejskiej nie było chęci finansowego wspierania tej inwestycji. Teraz wydaje się, że głos z Polski jest w Brukseli bardziej słyszany. 25 października tego roku Parlament Europejski przyjął raport autorstwa  europosła Tomasza Poręby (PiS) zakładający wsparcie dla rozwoju infrastruktury transportowej wzdłuż wschodniej granicy Unii Europejskiej, w tym budowy drogi Via Carpatia.

oprac. Robert Kochman na podst. materiałów UMWP

  Projekt korytarza transportowego łączącego północ Europy z południem ma charakter międzynarodowy. Sygnatariusze podpisanego 7 listopada 2016 r. w Zamku w Łańcucie porozumienia liczą na rozwój terenów, przez które przebiegać będzie Via Carpatia. Fot. Robert Kochman